The Spy Catchers: The Official History of ASIO, 1949-1963 (volume 1) door Cees Wiebes
Het is inmiddels een mooie traditie in het buitenland. Wetenschappers inhuren die met onbeperkte toegang tot de archieven van een inlichtingen- en veiligheidsdiensten een onafhankelijk geschiedenis over die dienst schrijven. Al in 1998 schreven de Noorse historici Trond Bergh en Knut Einar Eriksen in opdracht van de Noorse veiligheidsdienst, een tweedelige studie over de geschiedenis van die dienst PST, getiteld Den hemmelige krigen: overvåking i Norge 1914–1997 (De geheime oorlog: veiligheidsdiensten in Noorwegen 1914-1997). Twee kloeke delen van meer dan 1000 bladzijden. In Denemarken verscheen in een uitvoerig studie over de rol van de Deense veiligheidsdienst (PET) tijdens de Koude Oorlog. Ook de Deense wetenschappers kregen onbeperkt toegang tot het archief van de PET. In het Verenigd Koninkrijk kreeg Keith Jeffery in 2005 opdracht om een officiële geschiedenis van de Britse Secret Intelligence Service (MI6) te schrijven ter ere van het honderdjarig bestaan van de organisatie. Het tijdvak van zijn studie besloeg 1909 tot 1949. John Scarlett, hoofd van MI-6, stelde dat de geloofwaardigheid vereiste dat Jeffery onbeperkt toegang kreeg tot de geheime dossiers voor de betrokken periode (1900-1949). Jeffrey’s studie MI6. The history of the Secret Intelligence Service 1909-1949 werd in 2010 gepubliceerd. Een vergelijkbare studie The Defence of the Realm: The Authorized History of MI5 verscheen in 2009 en werd ook geschreven door een onafhankelijke wetenschapper, Christopher Andrew. Ook hij kreeg het verzoek om in opdracht van de Britse veiligheidsdienst (MI5) een officiële geschiedenis te schrijven. Ook in de Verenigde Staten worden door de diverse Amerikaanse inlichtingen- en veiligheidsdiensten regelmatig historische studies gepubliceerd maar die zijn over het algemeen geschreven door medewerkers die voor de historische afdeling van zo’n dienst werken. In Nederland was dat ook het geval met de geschiedenis van de BVD en AIVD, die door de voormalige historicus van de AIVD, Dr. D. Engelen, werden geschreven. Engelen werd begeleidt door een wetenschappelijke begeleidingscommissie die ook onbeperkt toegang had tot de archieven van de Nederlandse veiligheidsdienst. Duitsland volgde in 2012 met de regeringsopdracht aan twee wetenschappers om de geschiedenis van de Duitse inlichtingen- en veiligheidsdiensten, BfV en BND, samen te stellen. De twee wetenschappers accepteerden de opdracht onder de nadrukkelijke voorwaarde dat zij onbeperkt toegang kregen tot de archieven van beide diensten. Australië volgde deze goede voorbeelden en verzocht de Australische historicus David Horner zo’n studie te schrijven. eind 2014 verscheen van zijn hand The Spy Catchers: The Official History of ASIO, 1949-1963 (volume 1).
